تاریخچه کالیگرافی فارسی
تاریخچه کالیگرافی فارسی مربوط به کدام دوره میباشد؟ کالیگرافی نوعی نقاشی با خط محسوب میشود که یک هنر بصری مربوط به نوشتن میباشد. این واژه یک واژه یونانی است و از کنار هم قرار گرفتن خطاطی و نقاشی به صورت کاملا هدفمند و هوشمندانه پدید میآید. این هنر به نحوی است که قادر است با چشمان بیننده ارتباط برقرار کند و طرحی زیبا را به وجود آورد. قدمت این هنر به 3000 سال پیش بر میگردد و اولین کالیگرافی های جهان متعلق به چینی ها و سپس رومی ها میباشد. در کالیگرافی فارسی نیز از خط های ثلث و نستعلیق استفاده میشود و در صورت اضافه کردن سایه به این فونتهای فارسی زیبایی آنها چندین برابر خواهد شد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با تاریخچه کالیگرافی فارسی آشنا سازیم.
تعریف کالیگرافی
کالیگرافی به نقاشی سایه زدن معروف میباشد و بر روی هر نوع خط و فونتی قابل اجرا میباشد. حروف و واژگان به وسیله ابزار مخصوصی به شکل کاملا هنرمندانه بر روی کاغذ حک میشود. برخی از افراد در طول زمان به اشتباه کالیگرافی را همان تایپوگرافی میدانند، تاریخچه کالیگرافی فارسی مشخص کرد که این دو کاملا با هم تفاوت دارند. همانطور که گفتیم کالیگرافی به معنای نقاشی خط میباشد و از ترکیب خطوط و نقاشی پدید میآید در صورتی که تایپوگرافی به معنای چیدمان حروف برای بهتر دیده شدن آنها میباشد.
تاریخچه کالیگرافی
تاریخچه کالیگرافی فارسی به دوران قاجار بر میگردد و در طول سالیان علاقمندان بسیاری به این حرفه روی آوردهاند و تبدیل به هنری خاص و بی بدیل گردیده است. در دوره قاجار و در ابتدا میرزا غلامرضا امیرخانی خوشنویس معروف آن دوران بود که با خط نستعلیق سیاه مشق کرد. یکی از شاخه های اصلی هنر در آسیای شرقی و خاورمیانه کالیگرافی میباشد. در گذشته و در غرب کالیگرافی در نوشته های روی سنگ ها، دیوار ها و رومیزی ها در روم باستان بسیار مرسوم بود. حتی در کتاب مقدس و سایر کتاب های مذهبی سعی بر استفاده از کالیگرافی میشد. طبق تاریخچه کالیگرافی فارسی، کالیگرافی را می توان در دسته بندی های غربی، اسلامی، تمدن مایاها، ایرانی و آسیای جنوبی و… جای داد.
کاربرد کالیگرافی
حال که به تاریخچه کالیگرافی فارسی پرداختیم درباره کاربردهای بی شمار آن نیز توضیحاتی را بیان خواهیم کرد. با استفاده از کالیگرافی میتوانید به کسب درآمد بپردازید به نحوی که برای افرادی که مشتاق یادگیری هنر هستند آموزشهای مختلفی را ارائه دهید. با استفاده از کالیگرافی میتوانید به طراحی لوگوها بپردازید تا کسب و کار و برند شما بهتر دیده شود. بیشترین کاربرد کالیگرافی در طراحی و ساخت کارتهای هدیه و کارتهای پستال میباشد. افرادی که دوستدار هنر هستند میتوانند از طریق این کارت پستال ها خلاقیت خود را نشان دهند.
تابلوهای دکوراتیو نیز یکی دیگر از کاربردهای این هنر میباشد. در دنیای امروز توجه به طراحی داخلی بسیار اهمیت پیدا کرده است و از ترکیب این هنر با هنر فتوشاپ تابلو های بسیار زیبایی پدید میآید که بسیار چشم نواز میباشد. برخی از روانشناسان برای ایجاد حس آرامش در مراجعه کنندگان خود از آنها میخواهند تا کالیگرافی را آموزش ببینند.
انواع سبک های این هنر
سبک قلم نوک تیز، لبه پهن، ساختگی، قلم مو، غربی، شرقی، اسلامی از جمله سبک های موجود در این رشته هنری میباشد. هنرمندان در تاریخچه کالیگرافی فارسی نیز از این نوع قلم ها استفاده فراوانی کردهاند. در سبک قلم نوک تیز باید از قلم هایی استفاده کرد که نوک بسیار ظریف و نازکی داشته باشند. در سبک های اسلامی از قلم های لبه پهن استفاده میشود که طراحی های بسیار زیبایی را پدید میآورد.
از معروف ترین خط های این سبک میتوان به سبک خط کوفی و نسخ اشاره کرد. مسلمان ها جهت نوشتن متون دعا و قرآن از این سبک استفاده فراوانی میکنند. با استفاده از ست کالیگرافی قلم پر J006میتوانید تمامی سبک های موجود در این هنر را به خوبی اجرا کنید. در سبک شرقی تنوع خطوی زیادی وجود دارد که به وسیله نوع و اندازه قلم می توان تمامی آنها را اجرا کرد. خط کایشو در این سبک از کالیگرافی مورد استفاده قرار میگیرد و با استفاده از قلم کالیگرافی J017به خوبی قابل پیاده سازی میباشد.
کالیگرافی مدرن
کالیگرافی در دو دسته کالیگرافی سنتی و مدرن تقسیم بندی میشود. در کالیگافی به سبک مدرن از تصاویر و حروف در کنار شکل های متمایز و به روز استفاده میشود. در هنرهای معاصر از این سبک جهت زیبا سازی هر چه بیشتر کمک میگیرند. کالیگرافی مدرن را به صورت دستی و با استفاده از قلم و یا حتی به صورت دیجیتال میتوان اجرا نمود. در سبک دیجیتال از نرم افزار های مختلف کامپیوتری جهت زیبا نوشتن استفاده میشود. با استفاده از کالیگرافی مدرن به سبک دیجیتال میتوان در برندینگ، تبلیغات، طراحی کتاب، بازاریابی و… استفاده کرد.
به دلیل سازگاری زیاد کالیگرافی مدرن با هنر معاصر از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار میباشد. هنر خوشنویسی با استفاده از کالیگرافی مدرن روز به روز بیشتر اوج گرفته و شاخه های آن بسیار گسترش پیدا کرده است. بر خلاف سبک های سنتی که داشتن دست خط زیبا یک اصل لازم و ضروری در شروع کار بود در کالیگرافی مدرن دیگر این اصل اهمیت ندارد. بر طبق مستندات هنری در تاریخچه کالیگرافی فارسی نیز از کالیگرافی مدرن به صورت گسترده استفاده میشده است.
خط نستعلیق
در بین تمام خط های موجود در زبان فارسی خط نستعلیق از سایر خط ها کاربرد بیشتری دارد و در کالیگرافی فارسی به وفور از این خط استفاده میگردد. خط نستعلیق به عروس خط های خوشنویسی شهرت دارد و با ترکیب بندی زیبا و خلاقیت کالیگرافیست آثار زیبایی پدید میآید.
در پایان
در این متن به بررسی تاریخچه کالیگرافی فارسی و به انواع سبک های این هنر پرداختیم. برخی از افراد فکر میکنند تنها با داشتن خطی زیبا قادر خواهند بود تا کالیگرافی زیبایی نیز داشته باشند اما به طور حتمی اینگونه نخواهد بود. در کالیگرافی خلاقیت و به کار بردن هنر های سنتی و تلفیق آن با سبکهای مدرن باعث ایجاد سبکی کاملا متفاوت میشود. برای کالیگرافیست شدن حرفه ای باید خلاقیت و تجربه بسیار زیادی داشته باشید. بنابراین برای دانستن و به کار بردن تمامی اصول و روش های این هنر باید آموزش های خود را کامل و به روز نمایید.